Zdrowie psychiczne

Pod koniec ubiegłego roku Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę wydała raport "Dzieci się liczą 2022", już trzecią edycję publikacji, której celem jest opisanie stanu zagrożeń bezpieczeństwa i rozwoju dzieci w Polsce. Oprócz szerokiej analizy obszarów zdrowia i edukacji, w najnowszym raporcie przeczytamy również o sytuacji dzieci i młodzieży w kontekście doświadczeń pandemii COVID-19 oraz o sytuacji dzieci ukraińskich w Polsce. Jednym z ważniejszych części raportu jest rozdział dotyczący zdrowia psychicznego młodych osób, szeroko opisujący trudności, które stają na przeszkodzie ich prawidłowego i bezpiecznego rozwoju.

Mechanizmy obronne to reakcje psychiczne, które pojawiają się w sytuacjach wywołujących poczucie lęku i osobistego zagrożenia. Czynniki, które wywołują stres pochodzą zarówno z zewnątrz, jak i z wewnątrz człowieka. Ochrona polega na niedopuszczaniu do siebie negatywnych myśli i tym samym redukuje obecność nieakceptowanych emocji

Podcast zespołu Ośrodka PSYCHE PLUS „Rozmowy o psychoterapii i psychiatrii”

Rozmówczyni: dr Małgorzata Jędrasik-Styła - psycholog, psychoterapeutka.

Zapraszamy na drugą część rozmowy. Pierwsze konsultacje są takim sprawdzaniem, badaniem tego, czy to właśnie z tą osobą chcielibyśmy podjąć dalszą pracę, już jako stałą psychoterapię. Nie wszystkie osoby, które decydują się na pierwszą wizytę, wiedzą, czego chcą dalej, czego oczekują od kontaktu z psychoterapeutą.

Podcast zespołu Ośrodka PSYCHE PLUS „Rozmowy o psychoterapii i psychiatrii”

Rozmówczyni: dr Małgorzata Jędrasik-Styła - psycholog, psychoterapeutka.

Zapraszamy na pierwszą część rozmowy. Tematem naszej rozmowy będzie pierwsza konsultacja u psychoterapeuty. Chcielibyśmy, żeby nasza dzisiejsza rozmowa pomogła osobom, które zdecydowały się na pierwszą konsultację i zastanawiają się, jak będzie ona wyglądać. Może się ona wiązać ze stresem i niepewnością, więc mamy nadzieję, że uda nam się dzisiaj rozwiać kilka takich obaw.

Podcast zespołu Ośrodka PSYCHE PLUS „Rozmowy o psychoterapii i psychiatrii”

Rozmówca: dr Rafał Styła - psycholog, psychoterapeuta.

Zapraszamy na drugą część rozmowy. Wcześniej rozmawialiśmy raczej o psychoterapii zdalnej pacjentów, którzy są już w stałej terapii, więc teraz chciałabym Cię zapytać o osoby, które w obecnej sytuacji chciałyby się zgłosić do psychoterapeuty po raz pierwszy.

Podcast zespołu Ośrodka PSYCHE PLUS „Rozmowy o psychoterapii i psychiatrii”

Rozmówca: dr Rafał Styła - psycholog, psychoterapeuta.

Dzisiaj porozmawiam z nim o psychoterapii zdalnej, przez internet. Jest to bardzo aktualny temat, ponieważ w związku z obecną sytuacją polska psychoterapia właściwie całkowicie przeszła na formę zdalną.

W radiu kolędy, w kuchni zamieszanie, a na mieście unosi się zapach piernika. Jeszcze trochę pędzimy, żeby za niedługo zasiąść przy jednym stole z bliskimi, a czasem i dalszymi krewnymi, spotkać się z przyjaciółmi i celebrować wolny czas w gronie tych, na których nam najbardziej zależy. Wśród tych bliskich, z którymi przyjdzie nam łamać się opłatkiem są też Ci, którzy zawiedli nasze zaufanie, zburzyli dobry nastrój, sprawili, że poczuliśmy się skrzywdzeni. Jak wytrzymać przy jednym stole z tymi, którym nie potrafimy wybaczyć?.

Początek listopada to trudny moment dla wielu osób. Święto Zmarłych to czas zadumy i wspomnień bliskich, którzy odeszli z naszego życia. Ten dzień wiąże się z różnymi emocjami, jednak to, co wspólne dla wszystkich, to doświadczenie straty.

Lekarz nie leczy złamania nogi, choroby nerek, płuc, serca, lecz chorego ze złamaną nogą, chorego z uszkodzeniem nerek itp. Nie chodzi tu o odmianę słów, lecz o praktyczną i dość banalną uwagę, że leczymy chorego człowieka, a nie chory narząd. Złamanie kończyny identyczne w lokalizacji stanowi inny problem lekarski u dwudziestoletniego chorego, niż u siedemdziesięcioletniego. Podobnie nie możemy mówić o chorobach „psychicznych” w przeciwstawieniu do chorób „somatycznych”. Pojęcie „chorej duszy” jest równie fałszywe jak pojęcie „chorego ciała”. Mamy do czynienia nie z chorym ciałem czy chorą duszą (psychiką), ale z chorym człowiekiem.

Antoni Kępiński, „Rytm życia”

Ludzkie ciało jest gospodarzem ogromnej liczby różnorodnych drobnoustrojów (mikroorganizmów), które pełnią ważne i korzystne dla nas funkcje. O ile to, że oddziałują one na naszą fizjologię (np. uczestniczą w procesie trawienia) jest wiedzą powszechnie znaną, o tyle ich wpływ na nasze funkcjonowanie emocjonalne i zdrowie psychiczne może wydawać się czymś niejasnym i zaskakującym. Coraz większa liczba pojawiających się w ostatnich latach publikacji naukowych dotyczących zależności między mikroorganizmami a psychiką otwiera całkowicie nowy rozdział w psychiatrii i psychologii, a także powoli rozjaśnia nam tę fascynującą, acz wciąż zagadkową kwestię.

Świr. Wariat. Nienormalny. Pewnie nie raz słyszałeś, gdy ktoś używał podobnych słów w stosunku do znajomego, który go zdenerwował, gburowatego szefa, który wydał polecenie nie do wykonania czy osoby uprawiającej wyjątkowo ryzykowną dyscyplinę sportową. Czy to coś niestosownego? Obraźliwego? Czy określenia te są przejawem dyskryminacji osób chorych psychicznie? Czy mogą negatywnie wpływać na rzeczywistość, w której żyją? Czy są w stanie utrudnić lub uniemożliwić im proces zdrowienia?

Prawdopodobnie w pierwszej chwili odpowiedziałbyś, że nie. To przecież niewulgarne określenia, których powszechnie używa się w stosunku do osób, których zachowanie wydaje się nieracjonalne, ryzykowne, absurdalne. W rzeczywistości jednak jest to jeden z najpowszechniejszych i najbardziej tolerowanych społecznie rodzajów stygmatyzacji, z którym na co dzień spotykają się osoby chore psychicznie. Co gorsza – nie jedyny.

8 maja w Sali Marmurowej Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie odbył się pierwszy w Polsce Kongres Zdrowia Psychicznego, a następnie „Marsz o Godność” w obronie praw osób chorujących psychicznie. Chociaż w wydarzeniu wzięły udział setki osób, media na ten temat mówiły niewiele, a dziś – poza oficjalną stroną KZP i jednym portalem informacyjnym - trudno znaleźć o przemarszu jakiekolwiek informacje. Nienagłaśnianie go wydaje się niepokojące, ponieważ kwestia jakości i dostępności leczenia psychiatrycznego oraz opieki psychologicznej może dotyczyć nie tyko znajomych czy członków naszych rodzin, ale także nas samych.

Pomysł na organizację kongresu i marszu narodził się na przełomie roku 2014 i 2015, kiedy okazało się, że Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego ma zostać zlikwidowany w procesie legislacyjnym nad Ustawą o Zdrowiu Publicznym.Wzburzone tym pomysłem środowiska psychiatryczne, psychoterapeutyczne i psychologiczne podjęły stanowcze kroki mające na celu zatrzymanie tego procesu. Ostatecznie udało się powstrzymać likwidację NPOZ.

Nawyki, przyzwyczajenia, rutyny, maniery, zwyczaje - to słowa opisujące to samo zjawisko, które jest nam wszystkim dobrze znane. Każdy z nas codziennie powtarza co najmniej kilka swoich przyzwyczajeń, choć nierzadko nie zwracamy nawet uwagi na ich wykonywanie. Myślę, że zdecydowanej większości z nas zdarzyło się po wyjściu na ulicę poważnie zastanowić się nad tym, czy zamknęliśmy mieszkanie na klucz. Nie mogąc przypomnieć sobie czy to zrobiliśmy, wracamy się pod drzwi i okazuje się, że pomimo braku wspomnienia o wykonaniu tej czynności - mieszkanie jest zamknięte. Ten przykład bardzo dobrze obrazuje definicję nawyków - są to zautomatyzowane czynności, sposoby zachowania i reagowania, które nabywamy poprzez ćwiczenie.

Nawyki bardzo często pomagają nam w życiu. Chociażby powyższy przykład z zamykaniem drzwi - nie musimy obawiać się, że nawet, gdy się spieszymy zapomnimy przekręcić klucz w zamku. Wiele jest jeszcze innych przykładów pozytywnych rutyn - mycie zębów, wypijanie butelki wody w ciągu dnia, gaszenie światła przy wychodzeniu z pomieszczenia. Z wykonywania takich czynności w sposób automatyczny możemy się tylko cieszyć.

Proces diagnostyczny jest skomplikowany i czasochłonny. Wymaga sprawnej analizy wielu danych zebranych podczas obserwacji i szczegółowego wywiadu z pacjentem, badania obrazowego lub testowego. Mimo to, trafność stawianych diagnoz jest często niedoskonała a badacze wciąż pracują nad tym, aby była ona większa (O’malley, Cook, Price, Wildes, Hurdle, Ashton, 2005). Toteż, jeśli czasami nawet rzetelny proces diagnozy nie daje pewności, co do trafności rozpoznania, czy jest możliwe, aby postawić dobrą diagnozę w przypadku osób, które znamy jedynie z mediów? I czy psychiatrzy oraz psycholodzy są do tego uprawnieni?

W 2016 roku powstał manifest, w którym stwierdzano, że u Donalda Trumpa obserwuje się „zaburzenia wielkościowe, brak empatii i złośliwy narcyzm”. Pod taką diagnozą ówczesnego kandydata na prezydenta Stanów Zjednoczonych podpisało się 2600 psychiatrów i psychologów amerykańskich. Tym samym specjaliści ci złamali zasadę Goldwatera.

Ktoś mądry powiedział mi kiedyś, że czasami należy mówić rzeczy (dla nas) oczywiste, co było zupełnie nieoczywiste i bardzo potrzebne. Dlatego ja dzisiaj też zacznę od rzeczy oczywistych. Pacjent nie jest pacjentem w pierwszej kolejności - jest matką, synem, czy mężem, przełożoną lub podwładnym. A na początku zawsze jest człowiekiem. Co więcej, człowiekiem nigdy być nie przestaje.

Dlatego każdy posiada prawa przyznane mu na mocy Rozdziału II Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. oraz Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Są to m.in.: prawo do ochrony życia, prawo do nietykalności osobistej, prawo do obrony, prawo do rzetelnego sądu, prawo do prywatności, prawo do nauki czy dostępu do opieki zdrowotnej.