Stygmatyzacja
Tęcza w gabinecie psychoterapeuty. Sytuacja psychologiczna osób LGBT+
Każdy z nas doświadcza stresu. Czasami stresują nas zwyczajne, codzienne zdarzenia, takie jak spóźnienie się na autobus czy zgubienie kluczy do mieszkania. Niekiedy stres związany jest z wydarzeniami życiowymi, które rzadko mają miejsce i są dla nas ważne - np. przeprowadzka, zmiana pracy czy urodzenie dziecka. Czynniki stresotwórcze są różne. Niektórzy z nas doświadczają jednak specyficznego rodzaju stresu, unikatowego dla określonej grupy społecznej. Taki charakter ma stres mniejszościowy, który dotyka osób nieheteronormatywnych.
„Co Ty wyprawiasz idioto?! Zwariowałeś?” czyli stygmatyzacja osób chorych psychicznie w Polsce
Świr. Wariat. Nienormalny. Pewnie nie raz słyszałeś, gdy ktoś używał podobnych słów w stosunku do znajomego, który go zdenerwował, gburowatego szefa, który wydał polecenie nie do wykonania czy osoby uprawiającej wyjątkowo ryzykowną dyscyplinę sportową. Czy to coś niestosownego? Obraźliwego? Czy określenia te są przejawem dyskryminacji osób chorych psychicznie? Czy mogą negatywnie wpływać na rzeczywistość, w której żyją? Czy są w stanie utrudnić lub uniemożliwić im proces zdrowienia?
Prawdopodobnie w pierwszej chwili odpowiedziałbyś, że nie. To przecież niewulgarne określenia, których powszechnie używa się w stosunku do osób, których zachowanie wydaje się nieracjonalne, ryzykowne, absurdalne. W rzeczywistości jednak jest to jeden z najpowszechniejszych i najbardziej tolerowanych społecznie rodzajów stygmatyzacji, z którym na co dzień spotykają się osoby chore psychicznie. Co gorsza – nie jedyny.
„Nie ma zdrowia bez zdrowia psychicznego!” czyli o marszu o godność i kongresie zdrowia psychicznego
8 maja w Sali Marmurowej Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie odbył się pierwszy w Polsce Kongres Zdrowia Psychicznego, a następnie „Marsz o Godność” w obronie praw osób chorujących psychicznie. Chociaż w wydarzeniu wzięły udział setki osób, media na ten temat mówiły niewiele, a dziś – poza oficjalną stroną KZP i jednym portalem informacyjnym - trudno znaleźć o przemarszu jakiekolwiek informacje. Nienagłaśnianie go wydaje się niepokojące, ponieważ kwestia jakości i dostępności leczenia psychiatrycznego oraz opieki psychologicznej może dotyczyć nie tyko znajomych czy członków naszych rodzin, ale także nas samych.
Pomysł na organizację kongresu i marszu narodził się na przełomie roku 2014 i 2015, kiedy okazało się, że Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego ma zostać zlikwidowany w procesie legislacyjnym nad Ustawą o Zdrowiu Publicznym.Wzburzone tym pomysłem środowiska psychiatryczne, psychoterapeutyczne i psychologiczne podjęły stanowcze kroki mające na celu zatrzymanie tego procesu. Ostatecznie udało się powstrzymać likwidację NPOZ.
Czy warto pytać o zdanie specjalistów od zdrowia psychicznego? O ograniczeniach diagnozy
Proces diagnostyczny jest skomplikowany i czasochłonny. Wymaga sprawnej analizy wielu danych zebranych podczas obserwacji i szczegółowego wywiadu z pacjentem, badania obrazowego lub testowego. Mimo to, trafność stawianych diagnoz jest często niedoskonała a badacze wciąż pracują nad tym, aby była ona większa (O’malley, Cook, Price, Wildes, Hurdle, Ashton, 2005). Toteż, jeśli czasami nawet rzetelny proces diagnozy nie daje pewności, co do trafności rozpoznania, czy jest możliwe, aby postawić dobrą diagnozę w przypadku osób, które znamy jedynie z mediów? I czy psychiatrzy oraz psycholodzy są do tego uprawnieni?
W 2016 roku powstał manifest, w którym stwierdzano, że u Donalda Trumpa obserwuje się „zaburzenia wielkościowe, brak empatii i złośliwy narcyzm”. Pod taką diagnozą ówczesnego kandydata na prezydenta Stanów Zjednoczonych podpisało się 2600 psychiatrów i psychologów amerykańskich. Tym samym specjaliści ci złamali zasadę Goldwatera.
Choruję i znam swoje prawa. Czyli krótki poradnik dla osób leczących się psychiatrycznie i ich bliskich
Ktoś mądry powiedział mi kiedyś, że czasami należy mówić rzeczy (dla nas) oczywiste, co było zupełnie nieoczywiste i bardzo potrzebne. Dlatego ja dzisiaj też zacznę od rzeczy oczywistych. Pacjent nie jest pacjentem w pierwszej kolejności - jest matką, synem, czy mężem, przełożoną lub podwładnym. A na początku zawsze jest człowiekiem. Co więcej, człowiekiem nigdy być nie przestaje.
Dlatego każdy posiada prawa przyznane mu na mocy Rozdziału II Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. oraz Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Są to m.in.: prawo do ochrony życia, prawo do nietykalności osobistej, prawo do obrony, prawo do rzetelnego sądu, prawo do prywatności, prawo do nauki czy dostępu do opieki zdrowotnej.
Strach ma wielkie oczy. O psychoterapii w Polsce
Na pytanie o sposób porowadzenia psychoterapii i poziom kompetencji polskich psychoterapeutów w sposób systematyczny i możliwie szczegółowy próbowali odpowiedzieć pracownicy Wydziału Psychologii UW. Wyniki ważnego badania, w którym dokonali przeglądu praktyki psychoterapeutycznej w Polsce, zostały właśnie opublikowane (1).W poszukiwaniu swojego miejsca na ziemi. O uchodźcach raz jeszcze
Przeglądając gazety czy Internet można dostrzec, że stosunek Polaków do przyjmowania uchodźców jest co najmniej niechętny. Swoją antypatię tłumaczymy tym, że wpuszczając ich do kraju wpuścimy tym samym terrorystów, że po przyjeździe zabiorą nam miejsca pracy, że będą atakować Polki. Z pomocą mediów stawiamy znak równości między islamem a terroryzmem, między uchodźcami a imigrantami, między cudzoziemcami a przestępcami.(Za)ciasne ramy normalności...
Odsetek osób chorujących na schizofrenią na całym świecie jest taki sam i wynosi 1%. Bez względu na to w jakim zakątku świata się urodziliśmy szansa, że zachorujemy jest taka sama. Inaczej jest jednak z wychodzeniem ze schizofrenii. Co może być zaskakujące, lepsze rokowania na powrót do zdrowia dotyczą osób z krajów rozwijających się (np. Mołdawia, Boliwia, Albania) niż krajów rozwiniętych (np. USA, Wielkiej Brytanii, Niemiec).Mój sąsiad słyszy głosy. Czy to powinno mnie zaniepokoić?
W większości z nas wiadomość, że nasz sąsiad czy przyjaciel słyszy głosy, wywołałaby prawdopodobnie niepokój, a następnie podejrzenie choroby psychicznej. Nie bylibyśmy odosobnieni w takiej reakcji. Słyszenie głosów jest wymieniane przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne jako jeden z objawów schizofrenii, psychozy afektywnej lub zaburzeń dysocjacyjnych.Bezkrytyczne traktowanie tych wytycznych może jednak prowadzić do kuriozalnych sytuacji [1].Jak to możliwe, że ten chłopak śmiał się tak jak my? O manowcach równania osoba = schizofrenia
Celem tego krótkiego eseju jest zwrócenie uwagi na problem, z którym spotyka się wiele osób cierpiących na schizofrenię – utożsamieniem ich osoby z chorobą. Inspiracją do podjęcia tego tematu stały się moje obserwacje, dotyczące tego, jak w mediach (telewizji, wiadomościach, Internecie, prasie) mówi się o osobach cierpiących na schizofrenię, a także to, jak rozumiana (a raczej: jak bardzo nie rozumiana lub błędnie rozumiana) jest choroba przez tych, którzy nie interesują się osobiście tematem zdrowia i zaburzeń psychicznych. Problem ten stał się na tyle palący, że obecnie w środowisku naukowców i klinicystów odchodzi się od określania osób z diagnozą schizofrenii za pomocą określenia „schizofrenik”.Kolega z "paczki" dostaje psychozy
Gdy pewnego dnia, kilka lat temu, okazało się, że mój dobry znajomy (dla ułatwienia nazwę go Jankiem*), w trybie nagłym trafił do szpitala psychiatrycznego, byłam w szoku. Nie znałam wtedy żadnej innej osoby, która doświadczyła psychozy, a tym bardziej takiej, u której zdiagnozowano schizofrenię (albo nie wiedziałam, że znam).Depresja osób starszych
Gdy myślimy o problemach osób w starszym wieku, jednymi z pierwszych skojarzeń są zapewne choroby somatyczne czy obniżająca się sprawność fizyczna. Mniej oczywista może być myśl, że seniorzy stosunkowo często borykają się z depresją. Badania wskazują, że ten problem dotyka 8% - 15% osób po 65. roku życia.Tylko pamiętaj, nie mów nikomu
Osoby, które doświadczyły choroby psychicznej różnie o tym myślą. Nie da się jednak nie myśleć. Pytanie: „czy i jak mówić o chorobie” wraca jak bumerang podczas spotkań grupy terapeutycznej pod koniec hospitalizacji, tuż przed powrotem jej członków do swojego środowiska. Różne są też doświadczenia osób chorujących: czasem inni zaczynają więcej rozumieć, dają pomoc i wsparcie, częściej jednak ujawnienie faktu zachorowania budzi nieufność, onieśmiela, zniechęca, buduje dystans.