Neuroróżnorodność (ADHD, spektrum autyzmu)
Neuroróżnorodność to pojęcie odnoszące się do naturalnych różnic w funkcjonowaniu ludzkiego mózgu. Obejmuje różnice poznawcze dotyczące przetwarzania informacji, myślenia i postrzegania. Termin ten został wprowadzony w latach 90. XX wieku w kontekście spektrum autyzmu, jednak obecnie stosuje się go w szerszym znaczeniu, uwzględniając również ADHD, ADD, trudności w uczeniu się (takie jak dysleksja, dysgrafia, dyskalkulia) oraz inne warianty neurologiczne odbiegające od ogólnie przyjętej normy.
W przeciwieństwie do tradycyjnego modelu medycznego, który często patologizuje różnice neurologiczne, paradygmat neuroróżnorodności postrzega je jako naturalny element ludzkiej różnorodności. Podejście to koncentruje się na zrozumieniu wewnętrznych przeżyć osób neuroróżnorodnych, bez oceniania. Istotne jest wielowymiarowe spojrzenie na neuroróżnorodność jako spektrum różnic, składające się nie tyle z deficytów, co z unikalnych trudności i zdolności doświadczanych przez jednostkę. Wiele trudności osób neuroatypowych wynika nie z samych różnic neurologicznych, lecz ze stygmatyzacji i wykluczenia społecznego w odpowiedzi na postawioną diagnozę.
Spektrum autyzmu (ASD) to zróżnicowana grupa zaburzeń rozwojowych, charakteryzujących się trudnościami w komunikacji, interakcjach społecznych oraz powtarzalnymi wzorcami zachowań. Osoby w spektrum mogą mieć trudności z rozumieniem niewerbalnych sygnałów, takich jak mimika czy gesty, oraz z dostosowywaniem się do zmian w codziennej rutynie. Nie mamy tu do czynienia z jednym, jednolitym zaburzeniem – każda osoba w spektrum doświadcza trudności w unikalny sposób, a nasilenie objawów może być bardzo różne.
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) to zaburzenie neurorozwojowe przejawiające się trudnościami w dwóch obszarach: deficytów uwagi oraz nadruchliwości i impulsywności. Osoby z ADHD mogą mieć problemy z planowaniem i organizacją, utrzymaniem uwagi, zapominaniem o codziennych obowiązkach czy realizowaniem do końca postawionych sobie zadań. Doświadczają również trudności z siedzeniem w jednym miejscu, czekaniem na swoją kolej czy kontrolowaniem emocji. Zaburzenia koncentracji uwagi (ADD) są podtypem ADHD, w którym dominują problemy z koncentracją i organizacją, natomiast nadpobudliwość ruchowa jest nieobecna lub bardzo łagodna. ADD bywa trudniejsze do zauważenia, ponieważ brak wyraźnej nadruchliwości może maskować objawy.
Warto zaznaczyć, że choć neuroróżnorodność często omawiana jest w kontekście dzieci, to również wielu dorosłych doświadcza trudności związanych z ADHD, spektrum autyzmu czy innymi różnicami neurologicznymi. Objawy u dorosłych mogą różnić się od tych obserwowanych w dzieciństwie, często przybierając subtelniejsze formy, co może prowadzić do późnej diagnozy.
Poniżej znajdziesz profile naszych psychiatrów oraz psychoterapeutów, którzy specjalizują się w pracy z osobami z ADHD oraz spectrum autyzmu:
Agnieszka MikołajonekPsycholog, Psychoterapeuta
Specjalista psycholog kliniczny, specjalista terapii uzależnień, psychoterapeuta. Magister psychologii. Ukończyła 4-letnią specjalizację z psychologii klinicznej zaburzeń psychicznych osób dorosłych. Ukończyła 4-letnie szkolenie w Instytucie Analizy Grupowej „Rasztów”, posiadającym rekomendację Polskiego Towarzystwa Psychologicznego oraz atest Sekcji Naukowej Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Posiada certyfikat w zakresie terapii uzależnień Instytutu Psychologii Zdrowia – Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Czytaj więcej
Anna SkórkaPsycholog, Psychoterapeuta
Prowadzi indywidualną psychoterapię osób dorosłych. Ukończyła psychologię na Uniwersytecie SWPS. Jest w trakcie czteroletniego szkolenia w Psychoanalitycznej Szkole Psychoterapii PTPP. Jest członkiem nadzwyczajnym Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Psychoanalitycznej.
Czytaj więcej
Dr Dorota Wiszejko-WierzbickaPsycholog, Seksuolog, Psychoterapeuta
Pracuje psychoterapeutycznie, indywidualnie, z parami i z grupami od 2010 roku. Posiada Certyfikat psychologa-seksuologa, wydany przez Warszawski Uniwersytet Medyczny oraz mediatora rodzinnego wydany przez Uniwersytet SWPS. Obecnie w trakcie szkolenia psychoterapeutycznego Instytutu Analizy Grupowej "Rasztów" będącego członkiem europejskiej organizacji European Group Analytic Training Institutions Network (E.G.A.T.I.N.). Jest doktorem nauk humanistycznych w zakresie psychologii. Od 2013 roku pełni funkcję adiunkta w SWPS Uniwersytecie Humanistycznospołecznym w Warszawie.
Czytaj więcej
Dr Maciej ZbyszewskiPsycholog, Psychoterapeuta
Pracuje psychoterapeutycznie od 2005 roku. Prowadzi psychoterapię indywidualną oraz grupową. Uzyskał Certyfikat Analityka Grupowego (nr 70) przyznany przez Instytut Analizy Grupowej „Rasztów” (IAGR) oraz tytuł specjalisty w dziedzinie psychologii klinicznej. Doktor nauk społecznych w zakresie psychologii.
Czytaj więcej